Mánát ja nuorat ráđđeaddin
Mánáin ja nuorain leat olu jurdagat ja vásáhusat, maid rávisolbmuid lea dehálaš gullat. Mánáidáittardeaddji doaibman lea bajásdoallat oktavuođa mánáide ja nuoraide ja gaskkustit sin jurdagiid ovdamearkan mearrideaddjiide ja mánáiguin bargan olbmuide. Dán doaimma mánáidáittardeaddji ollašuhttá Nuorat ráđđeaddit -doaimma bokte.
Mánát ja nuorat leat mánáidáittardeaddji ráđđeaddit, geaid jurdagiid čielggadit deaivvademiin. Jahkásaččat ordnejuvvojit 6-10 deaivvadeami mánáid sierra eallinsurggiid ja earálágan mánáid árgga ja eallima ovddastan mánnájoavkkuiguin. Deaivvademiin lea deháleamos addit saji mánáid iežaset oainnuide ja oaiviliidda. Ságastallama sáhttit doarjut maiddái doaimmalaš ja stoaguslaš vugiiguin dego joavkobargguiguin, sárgunbargguiguin dahje govaiguin. Deaivvadeamit ordnejuvvojit doppe gos mánát leat, ovdamearkan árabajásgeassinovttadagain, skuvllain, nuoraidlanjain ja bálvalusain.
Deaivvademiid geavatlaš ordnemiin vástidit váldoáššálaččat mánnájoavkku láidesteaddjit dahje čuozáhatjoavkku duogášorganisašuvnna rávisolbmot. Báikki alde deaivvademiin leat mánáidáittardeaddji ja deaivvadeami válmmaštalli mánáidáittardeaddji doaimmahagas. Deaivvademiin ožžojuvvon diehtu ávkkástallo viidát mánáidáittardeaddji álgagiin, bealiváldimiin, reivviin, cealkámušain, artihkaldujiin, raporttain ja doaimmahaga gulahallamis. Diehtu ávkkástallo nu, ahte geange namma dahje persondieđut eai boađe ovdan.
Nuorat ráđđeaddit doibmet golmmain vugiin.
-
Nuone-temádáhpáhusat leat dábálaččat dihto temá birra huksejuvvon mánnájoavkkuid ovttaskas deaivvadeamit. Deaivvademiid temát laktásit eanaš mánáidáittardeaddji jagi strategalaš deaddočuokkess uorgái.
-
Nuone-joavkkut leat máŋgga geardde deivojuvvon mánnájoavkkut, geaiguin ságastallat daid áššiin, maid mánát ieža bajidit ovdan. Jeavddalaččat deivojuvvon Nuone-joavkkuide oassálastet eandalii hávváduvvan dilis lean mánát.
-
Nuone-galledeamit leat ovttaskas mánnájoavkkuid deaivvadeamit, main ságastallat dakkár áššiin, mat leat áigeguovdilat mánáide aiddo dan dilis.
Temádáhpáhusaid mihttomearrin lea čielggadit mánáid jurdagiid, vásáhusaid ja oaiviliid dihto temás, dego mánáidáittardeaddji jagi deaddočuoggáin. Temádáhpáhusaide válljejuvvojit mánnájoavkkuid, mat ovddastit sierraahkásaš dahje eará guovlluin Suomas ássán mánáid dahje temá dáfus sierra geahččanguovlluin jurddašan mánáid.
Dáhpáhusaid várás gárvvistat ságastallanruŋggu, mii heivehuvvo dili mielde. Lassin dáhpáhusain sáhttit ávkkástallat earálágan vugiid, maid vuođđu lea doaimmas ja stoahkamis. Dáhpáhusaid ságastallamat vurkejuvvojit joatkkaávkkástallama várás. Lassin ságastallamiin dahkko čoahkkáigeassu, mii sáddejuvvo oassálastiide kommeanttaid ja dievasmahttima várás.
Nuone-joavkkuin čielggadat mánáid ja nuoraid jurdagiid ja oainnuid áššiin, maid sii ieža bajidit ovdan. Joavkku dáhpáhusain ságastallat mánáide ja nuoraide dehálaš áššiin ja áigeguovdilis ságain mánáid privasitehta gudnejahttimiin. Nuone-joavku čoahkkana 4-6 geardde, ja joavku sáhttá leat ovdamearkan skuvlaluohkká, buđaldanjoavku dahje árabajásgeassinovttadaga dahje eará bálvalusa bires lean mánnájoavku.
Nuone-joavkkuid vehkiin figgat fáhtet eandalii mánáid ja nuoraid, geat eai álo gullo, geat ožžot ávkki máŋgga deaivvadeamis ja geat eai leat mielde váikkuhandoaimmas. Ollašuhttimis váldit vuhtii mánáid sávaldagaid ja dárbbuid sihke ávkkástallat vugiid, maid vuođđu lea doaimmas ja stoahkamis.
Mánáid ja nuoraid ságastallamat ja sierra vugiiguin ovdanbuktojuvvon oainnut vurkejuvvojit ja dokumenterejuvvojit joatkkaávkkástallama várás. Dokumenterejuvvon dahkko ovttas oassálastiiguin, ja sis lea vejolaš kommenteret ja dievasmahttit oainnuideaset deaivvademiid áigge. Lassin ságastallamiin dahkko čoahkkáigeassu, mii sáddejuvvo oassálastiide kommeanttaid ja dievasmahttima várás.
Galledemiid mihttomearri lea čielggadit, mii galledeami áigge lea áigeguovdilis mánáid eallimis ja árggas. Galledeamit leat čujuhuvvon eanaš dohko, gos mánát leat, ovdamearkan skuvllaide, nuoraidlanjaide dahje mánnásuodjalusovttadagaide. Nuone-galledemiid sáhttá ollašuhttit oassin viidásut galledeami ovdamearkan gielddaide. Galledemiid várás eai daga dárkilis plánaid, muhto mihttomearrin lea friddja vugiin ságastallat daid áššiin, maid mánát háliidit buktit ovdan.
Diehtu mielde lean mánáide ja nuoraide
Somá, go lehpet mielde mánáidáittardeaddji Nuorat ráđđeaddit -doaimmas!
Mánáidáittardeaddji doaibman lea ovddidit máná rivttiid ollašuvvama Suomas. Máná rievttit gullet gullet buohkaide vuollel 18-jahkásaš mánáide, vai buot mánáin livččii buorre leat.
Mánáidáittardeaddji barggus lea dehálaš gullat mánáid ja nuoraid oainnuin. Dan dihtii ordnet deaivvademiid mánáiguin ja nuoraiguin. Doalvut mánáid ja nuoraid oainnuid ovddas guvlui eará rávis olbmuide, ovdamearkan mearrideaddjiide, geat ásahit lágaid.
Mánát ja nuorat ožžot ovddalgihtii dieđu deaivvademiin sidjiide oahpes rávis olbmos, ovdamearkan oahpaheaddjis. Deaivvademiin mánáidáittardeaddji doaimmahaga bohtet mánáid ja nuoraid lusa ovdamearkan skuvlii ja beaiveruktui. Dalle mánát ja nuorat leat mánáidáittardeaddji ráđđeaddin ja besset muitalit iežaset jurdagiid. Oassálastin lea eaktodáhtolaš, ja iežaset oaiviliin dahje jurdagiin oažžu muitalit aiddo dan veardde go ieš háliida. Deaivvademiin eai álo dušše ságastala muhto mánát ja nuorat besset muitalit jurdagiiddis maiddái ovdamearkan speallamiin, stoahkamiin, sárgumiin dahje čállimiin.
