Váidaga dahkan ON:id mánárivttiid komiteai
Soahpamušstáhtaid lágageavahanváldái gullan mánáin dahje mánnájoavkkuin lea riekti dahkat váidagiid oppalašsoahpamuša bearráigeahččan ON:id máná rivttiid komiteai. Mánná dahje mánnájoavku sáhttá dahkat váidaga, jus gávnnaha soahpamušstáhta leat loavkidan sin oppalašsoahpamušain dahje molssaeavttolaš beavdegirjjiin dovddastuvvon rivttiid.
Máná rivttiid komitea váldá beali dan dutkan váidagiidda ja addá dárbbu mielde ávžžuhusaid daid vuođul. ON:id máná rivttiid oppalašsoahpamuša molssaeavttolaš beavdegirji váiddarievttis bođii fápmui Suomas 12.2.2016. Vuolde govviduvvojit váldočuoggát oktagasváidaga dahkamii. Artihkkalat čujuhit molssaeavttolaš beavdegirjji soahpamuščuoggáide.
Gii sáhttá dahkat váidaga?
5 artihkal
- priváhta olmmoš dahjege mánná ieš
- mánnájoavku
- muhtun eará olmmoš máná dahje mánnájoavkku beales, jus olbmos lea dasa su/sin miehtan dahje olmmoš sáhttá ákkastallat, manin son doaibmá máná/mánáid beales almmá miehtama.
Man áššis sáhttá váidit?
5 artihkal
Váidaga sáhttá dahkat áššis, mas váidaleaddji mielas Suoma stáhta lea loavkidan muhtun su rievttis, mii lea nannejuvvon.
- ON:id máná rivttiid oppalašsoahpamušas dahje
- oppalašsoahpamuša molssaeavttolaš beavdegirjjiin:
Goas sáhtán váidit?
7 artihkal
Váidaga sáhttá dahkat rievtti loavkideamis, mii lea dáhpáhuvvan 12.2.2016 maŋŋá. Váidaga sáhttá dahkat maiddái, jus loavkideapmi lea álgán ovdal 12.2.2016, muhto joatkašuvvan vel dán beaivvi maŋŋá. Beaivemearri lea váiddameannudeami fápmuiboahtinbeaivi Suomas.
Ovdal go sáhttá dahkat váidaga ON:id máná rivttiid komiteai, galgá geavahit buot gávdnomis lean našuvnnalaš riektesuodjevugiid. Dat oaivvilda, ahte áššis galgá váidit nu guhkás go dat lea Suoma láhkaásaheami mielde vejolaš, dábálaččat alimus riektái dahje alimus hálddahusriektái. Váidaga sáhttá maiddái dahkat, jus ášši gieđahallan duopmostuolus bistá govttohis guhkes áigge iige anus leat beaktilis suodjevuohki, mainna rievtti loavkideami sáhttá buhttet.
Váidda máná rivttiid komiteai galgá dahkkot maŋimustá jagi siste das, go buot beaktilis riektesuodjevuogit leat geahččaluvvon ruovtturiikkas dahjege áššis lea addojuvvon loahpalaš čoavddus ovdamearkan alimus rievttis dahje alimus hálddahusrievttis. Dás sáhttá spiehkkasit, jus váidaga dahkkis lea muhtun doallevaš ágga, man dihtii son ii leat sáhttá dahkat váidaga árabut.
Máná rivttiid komitea ii váldde váidaga dutkamii, jos dat lea jo árabut dutkan seammá ášši dahje jus ášši gieđahallo dahje lea gieđahallon muhtun eará riikkaidgaskasaš dutkan- ja čoavdinmeannudeamis. Máná rivttiid komitea ii nappo gieđahala dakkár váidaga, man Eurohpá olmmošvuoigatvuođaduopmostuollu lea jo árabut váldán gieđahallamii.
Mo váidda dahkko?
7 artihkal
Váidaga galgá dahkat girjjálaččat eŋgelasgilliid dahje eará ON:id virggálaš gielain, mat leat arába-, spánska-, kiinná-, fránska- ja ruoššagiella
ON:id máná rivttiid komitea lea gárvvistan skovi, maid galggašii geavahit veahkkin váidaga dahkamis. Skovi buot jearaldagaide lea dehálaš vástidit fuolalaččat. Váidagis galgá muitalit earret eará gean rievtti leat loavkidan ja čilget dárkilit, mii lea dáhpáhuvvan.
Eŋgelasgielat skovvi váidaga dahkama várás, sisttisdoallá doaimmahusčujuhusa sihke oanehaš skoviid
Mo váidda gieđahallo ON:id máná rivttiid komiteas?
9, 10 ja 11 artihkkalat
Go váidda boahtá máná rivttiid komiteai, komitea čielggada vuos leago váidda dakkár, mandat sáhttá dutkat: leago váidda ovdamearkan dahkkon girjjálaččat, leago váidagis váidaleaddji namma ja leago váidda ákkastallojuvvon doarvái bures.
Komitea figgá vuosttažettiin veahkehit ášši oassebeliid dahjege váidaleaddji ja soahpamušstáhta gávdnat soahpančovdosa. Jus dakkár gávdno, váidaga gieđahallan nohká soabadančovdosa dohkkeheapmái. Eará dáhpáhusas komitea joatká ášši gieđahallama.
Váidagat gieđahallojuvvojit luohttámušain ON:id máná rivttiid komitea čoahkkimiin, maidda ii sáhte oassálastit giige olggobeale olmmoš. Váidda gieđahallo álo maiddái luohttámušain soahpamušstáhtas, mas komitea bivdá čielggadusa váidagis muitaluvvon áššiide.
Go komitea lea gieđahallan lohppii, muitala dat váidaleaddjái ja soahpamušstáhtii áššis iežas bealiváldimis ja vejolaš ávžžuhusain. Komitea sáhttá ovdamearkan addit ávžžuhusas das, mo soahpamušstáhta sáhttá buhttet váidaleaddjái loavkideami dahje mo sáhtašii eastit ođđa seammalágán rievtti loavkidemiid. Soahpamušstáhta galgá muitalit komiteai guđa mánu siste makkár doaimmaide dat komitea bealiváldimiid ja ávžžuhusaid dihtii lea álgán dahje áigu álgit.
Gos sáhttá oažžut veahki váidaga dahkamii?
- Lassidieđuid váidaga dahkamii sáhttá jearrat olgoáššiidministeriijas olmmošvuoigatvuođaduopmostuollo- ja soahpamušáššiid ovttadagas (um.fi).
- Olgoáššiidministeriija neahttasiidduin gávdno maiddái diehtu váidimis ON:id sierra komiteaide ja váidimis Eurohpá olmmošvuoigatvuođaduopmostullui.
- Juridihkalaš rávvagiid sáhttá dihtoštallat riekteveahkkedoaimmahagain (oikeus.fi).
- Juridihkalaš veahki váidaga dahkamii sáhttá jearrat advokáhtta- ja láhkaáššiiddoaimmahagain. Advokáhtaid oktavuođadieđut gávdnojit ovdamearkan Suoma Advokáhttalihtu neahttasiidduin (asianajajaliitto.fi).